ฝีคัณฑสูตร (Anal Fistula): อาการ สาเหตุ การรักษา

โรคฝีคัณฑสูตร (Anal Fistula) คือ อาการปวดและบวมบริเวณรอบปากทวารหนักอยู่ตลอดเวลา โดยมีหนองหรือน้ำเหลืองไหลซึมออกจากรูทวารอย่างเรื้อรัง (บางครั้งอาจมีเลือดปน) ร่วมกับมีอาการคันรอบ ๆ รูทวาร ร่วมกับการอักเสบ

บางครั้งไส้ตรงอาจเกิดการอุดตัน และติดเชื้อขึ้นมาได้ โดยจะทำให้เกิดเป็นฝีหนอง โดยแก้มก้นหรือรูทวารจะมีอาการปวดและบวม โดยอาจปวดข้างในทวารหนัก และมีไข้ร่วมด้วย ฝีหนองเหล่านี้ในที่สุดก็จะเซาะออกสู่ภายนอกผ่านทางผิวหนังบริเวณใกล้ปากทวารหนัก ซึ่งอาจเป็นการเซาะตามรูเดิมหรือเซาะไปตามทางใหม่ก็ได้ ดังนั้นในผู้ป่วยบางรายจึงอาจมีทางทะลุได้หลายทาง

อาการฝีคัณฑสูตร

อาการทั่วไปของฝีคัณฑสูตรได้แก่

• เจ็บปวด
• อักเสบแดง
• รูทวารบวม

และอาจพบอาการดังต่อไปนี้:

• เลือดออก
• เจ็บจากการเคลื่อนไหวของลำไส้
• ไข้
• ของเหลวมีกลิ่นไหลออกจากรูทวาร

หากคุณมีอาการดังต่อไปนี้ ควรพบแพทย์โดยเร่งด่วน

ภาวะแทรกซ้อนของโรคฝีคัณฑสูตร

หากเกิดการอุดตันและกลายเป็นฝีหนอง เชื้อโรคอาจลุกลามเข้าสู่กระแสเลือดจนเกิดภาวะติดเชื้อในกระแสเลือดและอาจถึงขั้นเสียชีวิตได้

การผ่าตัดรักษาฝีคัณฑสูตรแต่ละวิธีอาจมีโอกาสเกิดภาวะแทรกซ้อนขึ้นได้ 

ผู้ป่วยที่ได้รับการผ่าตัดรักษาฝีคัณฑสูตรไปแล้วก็ยังมีโอกาสกลับมาเป็นใหม่ได้อีก

สาเหตุของโรคฝีคัณฑสูตร

สาเหตุหลักเกิดจากการแตกของฝีในบริเวณทวารหนัก (Anorectal abscess) โดยจะเริ่มจากต่อมผลิตเมือกของทวารหนักเกิดการอุดตัน จึงทำให้เกิดการติดเชื้อตามมา เมื่อติดเชื้อก็จะเกิดการอักเสบ และพัฒนาเป็นฝีหนองในที่สุด ซึ่งหนองที่มีปริมาณมากขึ้นจะค่อย ๆ กัดเซาะไปตามชั้นของกล้ามเนื้อของทวารหนัก ชั้นของเนื้อเยื่อใต้ผิวหนัง และชั้นของผิวหนังที่อยู่บริเวณรอบ ๆ ทวารหนัก จนกระทั่งแตกทะลุออกสู่ภายนอก (อาจแตกเองหรือไม่แตกเองก็ได้) กลายเป็นทางเชื่อมต่อระหว่างรูเปิดในทวารหนักกับผิวหนังรอบปากทวารหนัก เรียกว่า ทางทะลุ หรือ ลำราง (Fistula)

การรักษาฝีคัณฑสูตร

ไม่มีการรักษาฝคัณฑสูตรนอกเหนือไปจากการผ่าฝีคัณฑสูตร หากพบว่ามีอาการฝีคัณฑสูตรโปรดพบแพทย์เพื่อทำการรักษา อาจรวมถึงวิธีดังต่อไปนี้

• สำหรับฝีคัณฑสูตร ที่ไม่ได้อยู่ใกล้กับทวารหนักแพทย์จะตัดผิวหนัง และกล้ามเนื้อโดยรอบ วิธีนี้ช่วยให้เปิด เพื่อรักษาจากภายในสู่ภายนอก
• ใช้ปลั๊กเพื่อปิดรูทวาร
• สำหรับฝีคัณฑสูตรที่ซับซ้อนมากขึ้น แพทย์จะใช้ท่อที่รู้จักกันในชื่อ เซตัน เข้าไปในช่องเปิด เพื่อระบายของเหลวที่ติดเชื้อออกก่อนการผ่าตัด โดยอาจใช้เวลา 6 สัปดาห์หรือมากกว่านั้น

ทั้งนี้ขึ้นกับตำแหน่งของฝีคัณฑสูตร แพทย์อาจจะตัดกล้ามเนื้อหูรูดที่เปิด และปิดทวารหนักของคุณ แพทย์จะทำให้กระทบต่อทวารน้อยที่สุด แต่ภายหลังการรักษาผู้ป่วยอาจควบคุมลำไส้ได้ยากขึ้น

นี่คือแหล่งที่มาของบทความของเรา

https://www.nhs.uk/conditions/anal-fistula/

https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/anal-fistula/symptoms-causes/syc-20352871

https://www.fairview.org/sitecore/content/Fairview/Home/Patient-Education/Articles/English/a/n/a/l/_/Anal_Fistula_116764en