โรคอหิวาตกโรค (Cholera): อาการ สาเหตุ การรักษา

โรคอหิวาตกโรค  (cholera) คือ โรคที่เกิดจากแบคทีเรียที่รุนแรงซึ่งมักทำให้เกิดอาการท้องร่วงและขาดน้ำอย่างรุนแรง โดยทั่วไปโรคนี้จะแพร่กระจายผ่านทางน้ำที่ปนเปื้อน ในกรณีที่รุนแรงจำเป็นต้องได้รับการรักษาทันทีเพราะสามารถถึงแก่ชีวิตได้ได้ภายในไม่กี่ชั่วโมง อหิวาตกโรคมักเกิดในพื้นที่ที่คนอาศัยอยู่อย่างแออัด และไม่มีการสุขาภิบาลที่เหมาะสม  นั่นเป็นเพราะเงื่อนไขเหล่านี้มีแนวโน้มที่จะบังคับให้คนที่อาศัยอยู่ในพื้นที่แออัดโดยไม่มีการสุขาภิบาลที่เหมาะสม

สาเหตุของอหิวาตกโรค

อหิวาตกโรคเกิดจากเชื้อแบคทีเรียที่เรียกว่า Vibrio cholerae ผลกระทบร้ายแรงของโรคนี้เป็นผลมาจากสารพิษที่เรียกว่า CTX ซึ่งผลิตโดยแบคทีเรียเหล่านี้ในลำไส้เล็ก CTX  จะรบกวนการไหลเวียนปกติของโซเดียมและคลอไรด์เมื่อจับกับผนังลำไส้ เมื่อแบคทีเรียยึดติดกับผนังลำไส้เล็กในร่างกายแล้วจะเริ่มหลั่งน้ำจำนวนมากที่ทำให้เกิดอาการท้องเสียและสูญเสียของเหลวและเกลือแร่อย่างรวดเร็ว

แหล่งน้ำที่ปนเปื้อนเป็นแหล่งที่มาหลักของการติดเชื้ออหิวาตกโรค หรือผลไม้ ผักและอาหารต่าง ๆ ที่ยังไม่ผ่านกระบวนการล้างทำความสะอาด สามารถมีแบคทีเรียที่ทำให้เกิดอหิวาตกโรคได้ อหิวาตกโรคมักจะไม่ติดเชื้อคนสู่คนโดยตรง

ความเสี่ยงที่ให้เกิดโรคอหิวาตกโรค 

ทุกคนสามารถป่วยด้วยอหิวาตกโรค แต่อาจมีปัจจัยบางอย่างที่เพิ่มความเสี่ยง ปัจจัยเสี่ยงเหล่านี้อาจก่อให้เกิดโอกาสที่จะติดเชื้อรุนแรง เช่น:

• สภาพสถานที่พักอาศัยที่ไม่สะอาด (เช่น สุขาภิบาลที่ไม่ดีและน้ำที่ปนเปื้อน)
• กรดในกระเพาะอาหารอยู่ในระดับต่ำ (แบคทีเรียอหิวาตกโรคไม่สามารถอยู่ในสภาพแวดล้อมที่เป็นกรดสูง)
• สมาชิกในครอบครัวอยู่ในอาการป่วย 
• มีเลือดกรุ๊ปเลือด O ( กรณีนี้ไม่สามารถบอกได้ชัดเจน แต่คนมีกรุ๊ปเลือด O มีความเสี่ยงที่จะเป็นอหิวาตกโรคได้ง่าย)
• การกินหอยดิบ (ถ้าหอยอาศัยอยู่ในน้ำสกปรกที่มีเชื้อแบคทีเรียอหิวาตกโรคอยู่จะมีโอกาสป่วยป็นอหิวตกโรคมากขึ้น)

การวินิจฉัยและการรักษาอหิวาตกโรค

หากคุณมีอาการของอหิวาตกโรคคุณควรรีบเข้ารับการรักษาโดยแพทย์ทันที แพทย์สามารถยืนยันได้ว่าคุณมีอหิวาตกโรคโดยการตรวจแบคทีเรียในอุจจาระ 

อาการของอหิวาตกโรค

ผู้ป่วยที่ได้รับเชื้อแบคทีเรียแล้ว บางรายอาจไม่มีอาการป่วย และอาจไม่สามารถรู้ได้ว่าได้รับเชื้อในตอนไหน เมื่อร่างกายได้รับเชื้อแล้ว ร่างกายจะขจัดออกมาในรูปแบบอุจจาระ เป็นเวลา 7-14 วัน อหิวาตกโรคมักทำให้เกิดอาการท้องร่วงเล็กน้อยถึงปานกลางเช่นเดียวกับโรคอื่น ๆ หนึ่งใน 10 คนที่ติดเชื้อจะมีอาการทั่วไปภายใน 2-3 วันหลังจากการติดเชื้อ

อาการทั่วไปของอหิวาตกโรค ได้แก่ :

• เริ่มมีอาการท้องเสียฉับพลัน
• คลื่นไส้อาเจียน 
• อ่อนเพลีย
• ร่างกายขาดน้ำอย่างรุนแรง

การคายน้ำที่เกิดจากอหิวาตกโรคมักจะรุนแรงและอาจทำให้เกิดความอ่อนเพลีย หงุดหงิด ตาโรย ปากแห้ง  ผิวแห้ง กระหายน้ำมาก ปัสสาวะออกน้อย การเต้นของหัวใจผิดปกติและความดันโลหิตต่ำ

การขาดน้ำอาจนำไปสู่การสูญเสียแร่ธาตุในเลือดของคุณ สิ่งนี้สามารถนำไปสู่ความไม่สมดุลของอิเล็กโทรไลต์ สัญญาณแรกของความไม่สมดุลของอิเล็กโทรไลต์คือปวดกล้ามเนื้ออย่างรุนแรง ความไม่สมดุลของอิเล็กโทรไลต์ในที่สุดจะนำไปสู่การช็อก

เด็กมักมีอาการอหิวาตกโรคเช่นเดียวกับผู้ใหญ่ เด็ก ๆ อาจประสบกับปัญหาต่อไปนี้:

• อาการง่วงนอนอย่างรุนแรง
• มีไข้(fever)
• ชัก(seizures)
• อาการโคม่า

วิธีการทั่วไปสำหรับการรักษาอหิวาตกโรค 

• ดื่มน้ำเกลือแร่
• รักษาภาวะขาดน้ำผ่านทางหลอดเลือด
• กินยาปฏิชีวนะ
• ทานอาหารเสริมสังกะสี

การรักษาเหล่านี้ช่วยเพิ่มของเหลวในร่างกายและรักษาอาการขาดน้ำ และยังช่วยลดอาการท้องเสีย

อหิวาตกโรคเกิดขึ้นได้น้อยมาก หากคุณปฏิบัติตามแนวทางปฏิบัติด้านความปลอดภัยเกี่ยวกับอาหารการกินที่สะอาดถูกสุขลักษณะ ถึงแม้ในพื้นที่ที่ได้รับผลกระทบความเสี่ยงของการติดเชื้อยังน้อย แต่ถึงอหิวาตกโรคก็ยังคงเกิดขึ้นทั่วโลก หากคุณไปในพื้นที่เสี่ยงของเชื้ออหิวาตกโรค แล้วมีอาการท้องเสียอย่างรุนแรงควรรีบพบแพทย์ทันที 

ลิ้งค์ด้านล่างเป็นแหล่งข้อมูลบทความของเรา

https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/cholera/symptoms-causes/syc-20355287

https://www.webmd.com/a-to-z-guides/cholera-faq#1

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3761070/